IGR J11014-6103
 Pulsar wraz z towarzyszącym mu dżetem oraz mgławicą ukształtowaną przez jego wiatry, z lewej pozostałość po supernowej (NASA / ISDC / CXC / L. Pavan et al.) | |||
| Gwiazdozbiór | |||
|---|---|---|---|
| Odległość |
30 000 ly | ||
| Charakterystyka fizyczna | |||
| Rodzaj gwiazdy | |||
| Alternatywne oznaczenia | |||
| |||
IGR J11014-6103 (dalej IGR J11014) – pulsar położony w gwiazdozbiorze Kila, oddalony o około 30 tysięcy lat świetlnych od Ziemi, powstały po wybuchu supernowej około 15 tysięcy lat temu, z której powstała pozostałość po supernowej SNR MSH 11-16A. IGR J11014 jest najszybszym znanym „uciekającym pulsarem” (runaway pulsar) – w przestrzeni kosmicznej porusza się z prędkością przynajmniej ośmiu milionów kilometrów na godzinę[1].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Akronim „IGR” pochodzi od nazwy katalogu INTEGRAL Gamma-Ray source powstałego w wyniku obserwacji teleskopu kosmicznego INTEGRAL, „J11014-6103” to przybliżone koordynaty astronomiczne obiektu.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Niektóre wybuchy supernowych nie są dokładnie symetryczne. W pewnych przypadkach wybuch potrafi być na tyle niesymetryczny, że pozostały po wybuchu pulsar wyrzucony jest z powstałej po wybuchu pozostałości po supernowej z bardzo dużą prędkością. Efekt taki jest znany jako pulsar kick. Dokładny mechanizm powstawania niesymetrycznego wybuchu nie jest jeszcze znany i sugerowane są bardzo różne sposoby jego powstawania[2][3].
Do tego rodzaju pulsarów należy IGR J11014, który oddala się z miejsca wybuchu z prędkością wynoszącą ponad osiem milionów kilometrów na godzinę. Żaden z istniejących modeli, próbujących wyjaśniać powstanie pulsar kick, nie jest w stanie wytłumaczyć, w jaki sposób gwiazda mogła otrzymać aż tak gwałtownego „kopniaka”, aby mogła zostać wyrzucona w podróż z taką prędkością[1].
Przed odkryciem IGR J11014 najszybszym znanym pulsarem był XMMU J172054.5-37265, poruszający się z prędkością szacowaną na przynajmniej 4,8 milionów kilometrów na godzinę[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Has the Speediest Pulsar Been Found?. chandra.harvard.edu, 2012-06-28. [dostęp 2012-06-30]. (ang.).
- ↑ Pulsar kicks. CalTech, 2005. [dostęp 2012-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-18)]. (ang.).
- ↑ The Hydrodynamic Origin of Neutron Star Kicks. arXiv, 2012-03-29. [dostęp 2012-06-30]. (ang.).
- ↑ Remnant of an Explosion With a Powerful Kick?. chandra.harvard.edu, 2012-02-01. [dostęp 2012-06-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- IGR J11014-6103 w bazie SIMBAD (ang.)
- IGR J11014-6103 w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia